1944. KRYM. DEPORTACJA / TATARZY KRYMSCY
W 1944 roku Tatarzy Krymscy przeszli długą drogę wygnania. Towarzyszyły jej głód, choroby i straty. W pierwszych latach wygnania prawie połowa deportowanych Tatarów Krymskich zmarła, ale ci, którzy przeżyli, marzyli tylko o jednym – o powrocie na Krym. Dokument opowiada o tragedii wszystkich Tatarów Krymskich przedstawiając historie prawdziwych osób.
Reżyseria: Fatima Osman, Yunus Pasha
Scenariusz: Mavile Khalil
Zdjęcia: Yunus Pasha
Producenci: Julia Chernyavska, Oleg Shcherbyna
Ukraina 2019, 62’
Fatima Osman
Reżyserka
Yunus Pasha
Reżyser
SŁOWO OD REŻYSERÓW:
My, Fatima Osman i Yunus Pasha, krymskotatarscy filmowcy, poświęciliśmy naszą pracę, aby opowiedzieć o tragicznych kartach historii naszego narodu. Nasz film dokumentalny „1944. Krym.Deportacja” jest próbą zachowania i przekazania głosów naocznych świadków deportacji Tatarów Krymskich w 1944 roku. Każda historia naszych bohaterów uosabia tragedię całego narodu, który został siłą wypędzony ze swojego domu. Są to osobiste historie, które stały się częścią wielkiego kolektywu zbiorowej pamięci Tatarów Krymskich, a my uważamy za swój obowiązek przedstawienie ich światu.
Nasz film był już prezentowany w Turcji, USA, Wielkiej Brytanii, Rumunii, Litwie, Kanadzie, Niemczech i Indiach, i jesteśmy głęboko wdzięczni za odzew, z jakim spotkał się w sercach widzów. Każda premiera była dla nas przypomnieniem jak ważna jest ta praca, szczególnie teraz, gdy kwestia tożsamości i dziedzictwa kulturowego Tatarów Krymskich staje się bardziej aktualna niż kiedykolwiek. Od lat pracujemy nad tematem Krymu i narodu krymskotatarskiego, starając się przekazać za pośrednictwem naszych filmów nie tylko tragedię, ale także siłę, odporność i bogactwo kultury naszego narodu. Ważne jest dla nas, aby świat dowiedział się o deportacji z 1944 roku, ponieważ te historie powinny pozostać w pamięci przyszłych pokoleń i stać się częścią historii ludzkości. Wierzymy, że nasza praca niesie ze sobą wartości zachowania pamięci, kultury i dialogu
międzykulturowego. Poprzez te historie chcemy pokazać znaczenie ochrony praw mniejszości i walki o własną tożsamość, szczególnie w trudnych czasach. Każda projekcja naszego filmu jest dla nas krokiem w kierunku zapewnienia, że tragedia naszego narodu nie została zapomniana, a nasza kultura nadal żyła, rozwijała się i znajdowała swoje miejsce we współczesnym świecie.
Osiągnięcia:
1) Krajowa premiera filmu odbyła się 17 maja 2019 r. w Kijowie i była poświęcona 75. rocznicy deportacji Tatarów Krymskich.
2) Film otrzymał główną nagrodę w międzynarodowej sekcji dokumentalnej na 8. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Antakyi w Turcji.
3) Międzynarodowa premiera pełnometrażowego filmu odbyła się na Międzynarodowym Festiwalu Dokumentalnym ! Borders” na wyspie Kastelorizo w Grecji. Film reprezentował Ukrainę w międzynarodowym programie konkursowym.
4) W Indiach film został zaprezentowany na 22. Madurai Film Festival i otrzymał nagrodę jako najbardziej dramatyczny film festiwalu.
5) Umieszczony na liście IMDB „50 filmów, które należy obejrzeć, aby zrozumieć Ukrainę” https://www.imdb.com/title/tt14054812/plotsummary/?ref_=tt_ov_pl
Informacje o bohaterach filmu
Film dokumentalny „1944” składa się z relacji naocznych świadków deportacji. Opowiadają oni o
poranku 18 maja, podróży na zesłanie i pierwszych latach życia na zesłaniu. Bohaterami dokumentu „1944” są są starsi ludzie, którzy przeżyli deportację jako dzieci. Każdy z nich ma swoją historię, własną tragedię.
Bohater filmu, Sadykh Adzhy-Selimov, miał 11 lat w momencie deportacji. Jego rodzice zmarli w
pierwszym roku zesłania z powodu ciężkiej pracy, a jego bracia nigdy nie wrócili z wojska. Sam Sadikh został zmuszony do żebrania, ale ostatecznie trafił do sierocińca i udało mu się przeżyć. Przez wiele lat Sadikh szkicował swoje wspomnienia z deportacji. W jego obrazach przedstawieni są prawdziwi ludzie, jego przyjaciele i krewni, którzy zmarli z głodu i chorób. Jego prace są jedynym wizualnym odzwierciedleniem tamtych czasów,
Khatydzha Kurtasanova miała 12 lat w 1944 roku. Była najstarszym z sześciorga dzieci w rodzinie. Jej ojciec został zmuszony do pracy przymusowej, matka w noc deportacji przebywała w sąsiedniej wsi.
Już na wygnaniu, nie mogła odnaleźć swoich dzieci przez sześć miesięcy z powodu godziny policyjnej. Kiedy w końcu jej się to udało, okazało się, że przeżyło tylko troje z sześciorga dzieci. Reszta zmarła z głodu. Rano zmarła matka Khatydzhe, a po niej jej siostra. 12-letnia Khatydzh zabrała swoją ocalałą siostrę do sierocińca, tym samym ratując je przed śmiercią głodową.
Fetiye Kurdayeva w noc deportacji była w domu przyjaciółki w innym mieście i wsiadła do pociągu towarowego, który zawiózł ją na Ural. Jej matka wylądowała w Uzbekistanie. Będąc jeszcze dzieckiem przebyła długą drogę, by odnaleźć swoją rodzinę. Wszystkie okropności tamtych lat są wyryte w pamięci dzieci i naznaczone bliznami i zraniły ich serca tak bardzo, że wciąż wywołują łzy w ich oczach. W ciągu 6 miesięcy 1944 roku zginęły 16 052 osoby, z czego połowa to dzieci poniżej 16 roku życia.