26 pażdziernika 2024 – DEBATA TATARZY KRYMSCY: ICH NAJWIĘKSZĄ BRONIĄ JEST SŁOWO. Rozmowa o przyszłości.
godz. 15:00-16:30, Kinoteka (sala 6)
wstęp wolny
przed DEBATĄ zostanie zaprezentowany film TATARZY KRYMSCY / 1944. KRYM. DEPORTACJA wraz z ZESTAWEM FILMÓW KRÓTKOMETRAŻOWYCH / TATARZY KRYMSCY
Uczestnicy – prowadzący / moderator: Nedim Useinow – Przedstawiciel światowego kongresu TK w Polsce
uczestnik: Khalil Khalilov – Prezes Fundacji „Krymski Dom”
uczestnik: Ernes Sarykhalil – krymskotatarski reżyser i operator filmowy
Temat debaty jest niezwykle istotny. Po traumie deportacji 1944 roku,
po trwającej ponad 10 lat okupacji Krymu, ciągłych próbach wymazywania Tatarów z historii przez Rosję spróbujemy odpowiedzieć na pytanie. Jakie (i czy w ogóle) jutro czeka Tatarów Krymskich jako samoświadomy etnos, który przez swoje kino, muzykę, literaturę i inne formy wypowiedzi mówi do nas jednym głosem: walczymy o sprawiedliwość, o ziemię, o prawdę i wolność. W gronie przedstawicieli narodu krymskotatarskiego, twórców kultury i autora filmów przedstawianych na festiwalu – porozmawiamy o przyszłości.
Deportacja 1944 roku zajmuje centralne miejsce w zbiorowej świadomości Tatarów Krymskich. Wcale nie była początkiem cierpień, gdyż nieszczęścia i ból utraty towarzyszą społeczności od niepamiętnych czasów. Stalinowską wywózkę uznać należy za kulminację stuleci imperialnej polityki wypędzania Tatarów z ich ziemi. Stąd tak silne przywiązanie do upragnionej wiekami ojczyzny przodków. Rajska Zielona Wyspa, „Jeszil Ada” – tak ją nazywają w swoich książkach i folklorze – jest nie tylko metaforycznym ucieleśnieniem marzeń wielu pokoleń o zacisznym domu pośród kwitnących róż i wiecznie zielonych cyprysów. Symbolizuje ona, zebrane w tysiącach wspomnień, niezmienne trwanie narodu wbrew czystkom, deportacjom, okupacją, więzieniom…
Czy to możliwe, żeby te wszystkie słowa, za którymi stoją okropne czyny, były z jednego źródła? I co dalej, jak długo jeszcze Rosja będzie wymazywać Tatarów z historii? Czy pamięć, współczucie, sympatia wystarczą by ocalić ten mały, tak bardzo doświadczony naród? Uratować przed zapomnieniem, drakońskimi wyrokami, łzami starszych, pamiętających wojny mężczyzn i kobiet, ich siłą rusyfikowanych dzieci i wnuków? Jakie – i czy w ogóle – jutro czeka Tatarów Krymskich jako samoświadomy etnos, który przez swoje kino, muzykę, książki i inne formy wypowiedzi mówi do nas jednym głosem: walczymy o sprawiedliwość, o ziemię, o prawdę i wolność. – Nedim Useinow
